Tajemnica początków Gdańska
„Gduńsk to kaszubskie miasto – tym jednym stwierdzeniem można zmienić spokojną dyskusję w prawdziwą wojnę. Jeśli na domiar złego doda się, że Gduńsk jest kaszubską stolicą, to można, w najlepszym wypadku, śmiertelnie kogoś obrazić. Burzyć się będą głównie ci mieszkańcy Gdańska, których przodkowie przybyli do tego miasta po drugiej wojnie światowej – z Wilna, z Grodna lub ze Lwowa.
Tymczasem jest to oczywista oczywistość i nie chodzi tylko o to, że geograficznie stolica województwa pomorskiego leży w większej części na Kaszubach, bo tu przeciwnicy mogą powiedzieć, zgodnie zresztą z prawdą, że granice Gdańska zahaczają również o Żuławy Wiślane. Nie chodzi też o to, że Gdańsk jest kaszubski kulturowo, bo swoje piętno odcisnęli na nim również Polacy, Niemcy, Holendrzy, a nawet Francuzi, Szkoci i wiele innych nacji. Kaszubskość tego miasta wynika z jego genezy. Utrzymuje się, że nie można stwierdzić, kto założył Gdańsk. Bzdura! A może nawet: propaganda! Argument przemawiający za polskością Gdańska jest taki: w X wieku nad Bałtykiem zjawili się wojowie Mieszka I i najprawdopodobniej założyli tam gród. „Najprawdopodobniej”, bo po grodzie, o którym pisał benedyktyński mnich z klasztoru na Awentynie, nie ma żadnego śladu. Jeśli jednak nawet jakiś gród tam rzeczywiście istniał, to po pierwsze – najpewniej służył lokalnym kaszubskim książętom i był zasiedlony przez miejscową ludność, a po drugie i najważniejsze – powstał na terenie osady, która była ważnym ośrodkiem rolniczo-rybacko-rzemieślniczym na długo przedtem, za nim ktokolwiek z Polan zobaczył morze.
Kto założył osadę? Na pewno nie zrobili tego Germanie ani Polanie, bo nie było ich po prostu w tym czasie w tamtym regionie. Mamy więc do wyboru cztery opcje: wikingowie, Prusowie, Pomorzanie czyli Kaszubi, albo kosmici. Wikingów i Prusów można wykluczyć po zapoznaniu się z etymologią nazwy – jest ona słowiańska. Utworzono ją poprzez dodanie sufiksu -ьsk- do prasłowiańskiego rdzenia -gьd oznaczającego mokry, wilgotny. Taka sama jest toponimia nazwy Gdynia. Jedynymi Słowianami w okolicy byli zaś Kaszubi. Jeśli jednak ktoś dalej odrzuca kaszubską genezę Gdańska, to została mu jeszcze ostatnia opcja: to musieli być kosmici. To wersja i tak dużo poważniejsza niż próby znalezienia innych niż pomorscy autochtoni założycieli Gdańska.”