29.09 - Święto Gryfa Swiãto Grifa

Święto Gryfa związane jest z najstarszym zachowanym dokumentem z wizerunkiem gryfa pomorskiego na pieczęci Bogusława II – księcia z pomorskiej dynastii Gryfitów, uwierzytelniającej dokument wystawiony 29 września 1214 r. Prawdopodobnie pomorscy władcy zainspirowali się wizerunkami mitycznego stwora, które zobaczyli podczas wypraw krzyżowych na Bliski Wschód.

Gryf to mityczne zwierzę przedstawiane najczęściej z ciałem lwa oraz z głową i skrzydłami orła. Najstarsze jego przedstawienia pochodzą ze starożytnej Mezopotamii z ok. 3000 p.n.e., równocześnie motyw pojawił się w Egipcie. Do Europy dotarł ok. 1600 p.n.e. poprzez wyspy Kretę i Cypr. Pierwsza wzmianka pisana o gryfach pochodzi z ok. V w. p.n.e.

Wygląd gryfa jako lwa z orlimi skrzydłami, przednimi łapami i głową ugruntował się w średniowieczu, gdy gryfy coraz częściej zaczęły się pojawiać w herbach.

Gryf był symbolem przebiegłości, podstępu, a także zręczności i siły. Już w okresie wypraw krzyżowych umieszczali go na proporcach rycerze najodważniejsi i najprzebieglejsi w boju.

Gryf szczególnie często pojawia się w heraldyce Pomorza, co wiąże się z herbem pomorskiej dynastii Gryfitów. Wizerunek gryfa znajdujemy w herbach dziesiątek miejscowości:

– czerwony w srebrnym polu – w podstawowym herbie rodu Gryfitów, a w związku z tym również w herbie Pomorza Zachodniego, prowincji pomorskiej królestwa Prus, województwa zachodniopomorskiego, niemieckiego landu Meklemburgia – Pomorze Przednie, a także licznych miast tego regionu (Białogard, Golczewo, Gryfice, Gryfino, Nowe Warpno, Płoty, Polanów, Pyrzyce, Police, Stargard, Trzebiatów, Wolin oraz Ahlbeck, Greifswald, Penkun, Ueckermünde w niemieckiej części Pomorza)

– czerwony w błękitnym polu – herb księstwa szczecińskiego, a także miast tego regionu (Szczecin, Świnoujście oraz Anklam, Franzburg, Pasewalk w niemieckiej części Pomorza)

– czarny w złotym polu – herb księstwa kaszubskiego i Kaszub oraz województwa pomorskiego, niekiedy występujący z koroną, także w herbie miast tego regionu (Szczecinek)

– srebrny rybogryf w czerwonym polu – herb ziemi uznamskiej, w herbach miast regionu obecnie się nie pojawia

– czarny ze srebrnymi piórami w złotym polu – herb ziemi bardzkiej, także, niekiedy w zmienionych nieco formach, w herbach powiatu Ostvorpommern i miast (Grimmen, Wolgast)

– czerwony rybogryf w srebrnym polu – herb rodu Święców oraz miast regionu z nimi związanego (Darłowo, Miastko, Sianów, Sławno, Słupsk).