Święto Flagi Kaszubskiej / Swiãto Kaszëbsczi Fanë - geneza święta i znaczenie barw kaszubskich
Święto Flagi Kaszubskiej (Swiãto Kaszëbsczi Fanë) obchodzone jest co roku w dniu 18 sierpnia. Inicjatorami Święta byli członkowie stowarzyszenia Kaszëbskô Jednota: Mateùsz Titës Meyer i Adam Hebel. Pierwsze oficjalne obchody zorganizowano w 2012 roku w Kartuzach, jednak już wówczas flagi kaszubskie wywieszono w wielu gminach na Kaszubach, a także w Hrabstwie Renfrew w Kanadzie, gdzie żyje największa kaszubska diaspora.
Datę 18 sierpnia wybrano na pamiątkę pierwszego publicznego wywieszenia kaszubskich flag w Kartuzach podczas zjazdu założycielskiego Zrzeszenia Regionalnego Kaszubów, które miało miejsce w 1929 roku. Tak wydarzenia te opisał jeden z członków tej organizacji, Aleksander Labuda:
„Zebraniu organizacyjnemu (…) pragnęliśmy nadać ton jak najbardziej poważny i ogólnokaszubski. W tym celu zorganizowaliśmy uroczysty zjazd Kaszubów w Kartuzach. (…) Nad biurem dumnie powiewała złoto-żółta chorągiew z Czarnym Gryfem. Jedyną taką chorągiew, symbol Kaszubów, posiadał do tej pory dr Majkowski; powiewała na jego willi na 3 Maja i inne większe uroczystości państwowe. (…) Komitet postanowił nad biurem wywiesić drugą chorągiew kaszubską – czarno-żółtą, chorągiew narodową. Wywołało to natychmiastową reakcję ze strony władz lokalnych. Wicestarosta kartuski, p. Paźniewski, przysłał policjantów z rozkazem usunięcia tych chorągwi. Wówczas to na moment poczułem się nagle słaby i bezradny. Zwróciłem się do Jana [Trepczyka]: – Co teraz? Co robić? – Co robić? To są chorągwie nasze, kaszubskie. Tych chorągwi nie damy usunąć, chociażby się nam o nie bić przyszło z całą policją kartuską. Symbole kaszubskie mają prawo bytu na ziemiach kaszubskich. Spojrzałem mu w oczy i zobaczyłem w nich po raz pierwszy prawdziwego Jana, całą jego zdecydowaną wolę. Taka z nich biła energia i siła woli, i zdecydowanie, że pomyślałem sobie: takie oczy chyba mógł mieć jedynie Napoleon pod Austerlitz. Siłą jego woli natychmiast mnie się udzieliła. Zawstydziłem się mej chwilowej słabości i bezradności. W tej chwili wpadła do naszego biura siostra doktora Majkowskiego, p. Frania, z radą, aby nie zdejmować chorągwi, ale wywiesić obok kaszubskich chorągiew polską. Zrobiliśmy tak i dzięki temu władze lokalne chwilowo dały nam spokój. Dzień zjazdu wyznaczono na niedzielę 18 sierpnia 1929 roku. Kartuzy przyjęły odświętną szatę, z domów powiewały chorągiewki kaszubskie obok polskich (…).”
Barwy kaszubskiej flagi: czarna i złota (oddawana na tkaninie jako żółta) pochodzą od kaszubskiego godła: czarnego Gryfa na złotym polu. Mają one znaczenie symboliczne: czarny kolor może oznaczać ziemię i ciężką pracę, natomiast złoty to wyrastające z ziemi zboża, czyli owoc ciężkiej pracy. Wielu kaszubskich działaczy wiąże to z pracą nad zachowaniem i rozwojem języka i kultury Kaszubów i z efektami tej pracy. Znane są też humorystyczne wersje interpretacji barw kaszubskiej flagi: czarno-złota flaga wiązać ma się z czarnymi podniebieniami i złotymi sercami. Te pierwsze dawniej uważano za obraźliwe – czarne podniebienia Kaszubom przypisywali Polacy przybywający na Kaszuby po 1920 roku. Dziś Kaszubi śmieją się z tego stereotypu, twierdząc, że za sprawą obecności morza wcześniej poznali czekoladę niż Polacy. Kaszubskie flagi wywiesza się dziś z okazji dwóch kaszubskich świąt: Dnia Jedności Kaszubów (19 marca) i Święta Flagi Kaszubskiej (18 sierpnia), ale także przy okazji świąt państwowych: 3 maja i 11 listopada. Na co dzień można ją spotkać także w wielu miejscach na Kaszubach, np.: przy urzędach, muzeach, restauracjach, sklepach, ośrodkach wypoczynkowych oraz na prywatnych posesjach. W ten sposób wiele osób podkreśla silny związek z kaszubską ojczyzną.
Od dwóch lat oficjalne uroczystości odbywają się na Górze Gradowej w Gdańsku, gdzie nasza Fundacja organizuje uroczystość podniesienia na najwyższy maszt na Kaszubach, największej czarno-złotej flagi.
Serdecznie zapraszamy 18-go sierpnia do Gdańska!